Höfundur: Hildur Guðbjörnsdóttir
Drusluganga í Tel Aviv í innyrra
Fyrir tveimur dögum var birtur pistill á vefmiðli sem nefnist Kvennablaðið.
Ritstjóri Kvennablaðsins fer þar mikinn um atburði líðandi stundar, það er að segja konur sem bera á sér brjóstin. Höfundur kemur þar ekki aðeins upp um að hún hafi gjörsamlega misskilið #freethenipple frá upphafi til enda, hún virðist einnig hafa misskilið veigamikla þætti í menningu okkar og samfélagi sem tengjast átakinu. Pistillinn gefur sig út fyrir að vilja stuðla að verndun og öryggi, en gerir í raun lítið annað en að drusluskamma ungar konur og gefa í skyn að þær séu ekki færar um sjálfstæða hugsun. Auk þess sýnir höfundur fádæma dónaskap og vanvirðingu í garð kvenna.
Höfundur byrjar á því að kalla ungar konur „þessar litlu skottur,“ sem hafi bara verið að „herma eftir“ í „hugsunarlausum múgæsingi“. Hún fullyrðir að konur fari ekki sjálfar með vald yfir líkama sínum. Hún gerir lítið úr upplifun ungra baráttukvenna á eigin valdeflingu, feminískri samstöðu íslenskra kvenna og þeim krafti sem þær upplifðu í gegnum hópmótmæli til stuðnings ungri stúlku. Því næst neitar hún því að nekt kvenkyns brjósta á almannafæri teljist yfirhöfuð skammarleg í okkar samfélagi. Eins fáránleg og sú staðhæfing er, þá er kannski besta sönnun þess hversu röng hún er, hennar eigin pistill. Viðbrögð höfundar við berum brjóstum sýna einmitt hversu sterk skömmin er og hversu mikilvægt það er að berjast gegn henni. Ef það væri engin skömm að berum brjóstum, hefði þetta átak ekki valdið því fjaðrafoki sem það gerði og höfundur hefði aldrei skrifað pistilinn til að byrja með.
Í pistlinum er því ennfremur haldið fram að við munum aldrei geta komið í veg fyrir að níðingar skaði aðra, „ekki frekar en flugfélög geta tryggt öryggi farþega sinna.“ Sem betur fer er þetta ekki rétt. Kynferðisofbeldi er ekki óumflýjanlegt, þetta eru ekki náttúruhamfarir. Kynferðisofbeldi á sér stað vegna þess að gerandi ákveður að beita kynferðisofbeldi og sú ákvörðun á sér rætur í því samfélagslega og menningarlega samhengi sem gerandinn ólst upp í. Hugmyndir okkar um kyn, kyngervi, hlutverk kynjanna og kynlíf skapa ákveðið andrúmsloft þar sem ofbeldi gegn konum þrífst. Samfélagið og menningin taka síðan þátt í ofbeldinu með því að búa til afsakanir fyrir ofbeldismenn og kenna þolendum um. Ein birting þess er drusluskömmun.
Það eru til samfélög þar sem hugmyndir fólks um kyn, kynlíf og hlutverk kynjanna hafa þróast á allt annan hátt en í vestrænum samfélögum, þar sem kynferðisofbeldi er ekki vandamál. Gögn benda raunar til þess að í sumum samfélögum fyrirfinnist kynferðislegt ofbeldi jafnvel alls ekki! Til dæmis má benda á rannsóknir Christine Helliwell mannfræðings sem bjó á meðal Gerai fólksins á Borneó í Índónesíu, eða rannsóknir Peggy Reeves Sanday og Maria-Barbara Watson-Franke á eðli nauðgana í mismunandi samfélögum. Þessar rannsóknir, ásamt ýmsum öðrum rannsóknum sem gerðar hafa verið í vestrænum löndum, til dæmis á viðhorfum ofbeldismanna, samanborið við viðhorf manna sem eiga sér ekki sögu sem ofbeldismenn, sýna fram á að viðhorf til kvenna, kynhlutverka og kynlífs skiptir höfuðmáli þegar maður breytist í ofbeldismann. Viðtekið viðhorf meirihluta fræðasamfélagsins í dag er þess vegna að kynferðisofbeldi sé menningarlegt fyrirbæri.
SlutWalk Toronto. Myndin er sótt hingað.
Þannig er hefndarklám, hrelliklám og hvers kyns kynferðislegt ofbeldi ekki einungis vandamál foreldra og uppalenda, eins og er haldið fram í pistilinum, heldur vandamál okkar allra, samfélagsins í heild, og stjórnast af viðhorfum okkar allra. Við þurfum allsherjar viðhorfsbreytingu. Þetta eru góðar fréttir, því þær þýða að við GETUM stöðvað kynferðislegt ofbeldi, ef við berjumst bara nógu mikið fyrir því og reynum að losa okkur sjálf og aðra við þær kúgandi hugmyndir sem okkur hafa verið kenndar frá blautu barnsbeini. Ef engum fyndist brjóstamyndir skammarlegar, væri ekki hægt að hrella fólk með þeim. Ef stelpum er sama þó aðrir sjái á þeim geirvörturnar, geta hrelliklámsníðingar ekki hrellt þær. Í því felst valdeflingin.
Pistill Kvennablaðsins er hér hreint út sagt birtingarmynd feðraveldisins sem rís á afturlappirnar og spýr eldi um leið og því er storkað. Höfundur gerist hér sekur um allt það sem verið er að reyna að berjast gegn með brjóstabyltingunni. Í anda feðraveldisins er gert lítið úr konum, drusluskömmun er beitt og tilraun er gerð til að skamma ungar konur fyrir að sýna brjóst sín. Höfundur heldur því fram að á Íslandi sé engin skömm að því að kvenmenn beri sig, á meðan hennar eigin pistill er allur gerður til þess að fá konur til að skammast sín fyrir eimitt það að bera á sér brjóstin. Höfundur segir kynferðisofbeldi aldrei vera þolendum að kenna, en talar á sama tíma um mikilvægi „sjálfsábyrgðar.“ Sjálfsábyrgð á kynferðisofbeldi þá? Þetta gengur ekki upp, þetta er mótsögn. Alls staðar í greininni er gefið í skyn að þolendur beri ábyrgð á því ofbeldi sem aðrir beita þá. Það er ekki hægt að bera ábyrgð á því að vera ekki beittur kynferðisofbeldi. Alls ekki. Aldrei. Á ENGAN hátt. Punktur.
Einnig í anda feðraveldisins er reynt að breiða yfir ójafnan hlut kynjanna í þessu máli, það er látið eins og hér spili kyn engan þátt. En það gildir ekki það sama fyrir stelpur og stráka eins og staðan er núna. Það er enginn að segja strákum að þeir eigi ekki að sýna á sér geirvörturnar, því það er öllum sama um það. Hrelli- og hefndarklám beinist yfirleitt ekki að strákum af sömu ástæðu.
Eitt er þó virðingarvert við pistilinn, og það er þegar höfundur segir frá sinni persónulegu reynslu af kynferðislegu ofbeldi og afleiðingum þess. Ég er þó ósammála því hvernig höfundur tengir eigin reynslu við Druslugönguna og brjóstabyltinguna. Ofbeldi hefur margvísleg og margslungin áhrif. Lítil sjálfsvirðing, dofin og kærulaus afstaða gagnvart kynlífi, misnotkun vímuefna, sjálfshlutgerving o.fl., eða svokölluð áhættuhegðun, eru erfiðar tilfinningar sem birtast einmitt oft sem afleiðingar ofbeldis. En áhættuhegðun og reynsla höfundar af slíku hefur aftur á móti ekkert með hvorki Druslugönguna eða brjóstabyltinguna að gera. Nema þá ef skyldi vera að því leyti að Druslugangan og brjóstabyltingin hafa það að markmiði að berjast gegn ofbeldi gegn konum og munu vonandi gera það að verkum að færri konur muni þurfa að ganga í gegnum sömu reynslu og höfundur síðar meir. Pistill Kvennablaðsins aftur á móti rígheldur í status quo.
Að lokum má benda á að það er ekki bara þessi pistill, heldur afstaða Kvennablaðsins til kvenfrelsis í heild sinni, sem er í algjörri mótsögn við sjálfa sig. Kvennablaðið hefur áður sakað þau sem berjast gegn vændi um forræðishyggju og hefur birt pistla til stuðnings „frelsi“ kvenna til að selja líkama sinn. Núna vill Kvennablaðið hins vegar hafa vit fyrir stelpum sem vilja sýna á sér geirvörturnar, en eru ekki að selja sig karlmönnum? Þannig að frelsi kvenna til að ráða yfir eigin líkama er í lagi þegar þær eru að selja líkamann eða nektina til að þjónusta karlmenn, en annars ekki? Þegar þær gera það fyrir sjálfa sig og engan annan, þá ber okkur skyndilega að hafa vit fyrir þeim, í anda forræðishyggju?
Blað sem kallar sig „Kvennablaðið“ ætti kannski að hugsa sig tvisvar um áður en það birtir pistil sem er lítillækkandi og bein vanvirðing við stóran hluta kvenna á Íslandi og við þá réttindabaráttu sem þúsundir íslenskra kvenna taka þátt í, í gegnum til dæmis Druslugönguna og #freethenipple. Blaðið ætti enn fremur að skammast sín fyrir að nota nafn Druslugöngunnar til að ýta undir drusluskömmun.
—
Lesið einnig fleiri frábærar greinar á Knúzinu í tengslum #FreeTheNipple-átakið:
Bræði, brjóst, bylting: Úr dagbók geðilla femínistans, eftir Sigríði Guðmarsdóttir
Frelsun týrbjöllunnar eftir Brynhildi Björnsdóttur
Áfram berbrystingar! eftir Hildi Guðbjörnsdóttur
Knúz - femínískt vefrit 
Ég las þessa grein með opnum hug þar til ég sá orðið „feðraveldi“.
Þetta orð er mjög óviðeigandi í einhverri jafnréttindabarráttu hér á landi, en það hallar mjög á rétt feðra hér. Nú tala ég af reynslu sem faðir sem glímir við kerfið og hef verið beittur kúgun vegna misskiptra réttinda foreldra á landinu til barna sinna.
Mér er alveg sama um að þetta orð sé þýðing eða léleg þýðing á patriarchy. Þetta er orð sem er notað í neikvæðri merkingu í kynjabarrátu. Á meðan orðið faðir er notað í þessari merkingu er þetta ekki jafnréttisbarátta.
Nú tala ég frá eigin reynslu sem karlmaður. Ég býst við því að einhvern kitli í puttana að skrifa að ég sé að „mansplaina“ en það væri rangt því ég er ekki að lýsa þinni upplyfun heldur minni. Mansplain er einmitt annað svona orð sem er særandi fyrir mig sem karlmann að heira, sérstaklega þegar það er notað vittlaust. Líka þegar það er bara notað yfir karlmenn en ekki konur sem sýna af sér sömu hegðun.
Raunveruleikin er sá að þessi barráta er ekki milli kynjana, konur sýna konum alveg jafn mikið yfirlæti og karlar og körlum líka.
Það er mín reynsla. Ekki femaplaina neitt annað fyrir mér.
Maður hefði haldið að einhver sem skrifaði grein í eins miklum alræðistón og hér er um að ræða væri fær um meiri rétthugsun en raun ber vitni.
Stungið því upp í mæðraveldið á ykkur.
Sæll Thorgeir,
Feðraveldi er einfaldlega beinþýðing á enska orðinu patriarchy sem kemur frá grísku. Pater þýðir faðir og archy þýðir vald. Það hefði ef til vill mátt finna betri orð yfir feðraveldi, feminisma o.s.frv. En stundum verður maður að taka ákvörðunum annarra á jákvæðum nótum og gera sér grein fyrir að þrátt fyrir að vera ósammála um hvað hugtök séu kölluð þá erum við samt á sama máli. Þá er óþarfi að rífast. Auðvitað hallar líka á rétt karlmanna.
Slut walks. Hmm. Þær get ég séð aðra hverja helgi ef ég vil. Ladies walks sáust stundum í gamla daga. En nú eru þær alveg horfnar. Getum við ekki fengið þær aftur?
Þú getur klætt þig eins og lady ef þú vilt.
Já. Ætli maður verði ekki að reyna það. Konur hafa allavega ekki áhuga á að klæða sig eins og ladies lengur (því síður að haga sér þannig, hmm) en hafa þeim mun meira gaman af að berrassast um víðan völl. Ég verð þá bara einn í göngunni. Hún verður auglýst síðar.
Kvennablaðið er blað miðaldra menntakvennan sem eiga mæður sem brenndu brjóstahaldara, létu taka af sér berbrjóstamyndir og allt það sem næstum allar frjálslyndar, vinstrisinnaðar Bandarískar og Evrópskar konur á aldrinum 55-70 ára hafa einhvern tíman gert. Það var meira að segja blómlegur iðnaður í að taka nektarfjölskyldumyndir fyrir þessar kynslóðir í Bandaríkjunum þegar þær voru kringum tvítugt og þrítugt. Konur eins og skrifa í kvennablaðið sjá þess vegna enga byltingu, heldur bara ófrumlega afturgöngu aðferða sem þeirra kynslóð ákvað að hefðu engin áhrif. Það var þeirra uppreisn gegn eigin foreldrum. Börnin finna síðan ekkerrt betra að gera en apa eftir ömmu og afa.
Allt í lagi að ganga í fótspor ömmu og afa og halda maður hafi fundið upp hjólið, en það væri gaman ef þessi kynslóð finndi sína eigin rödd í staðinn.
Ansi hörð gagnrýni á grein Steinunnar hér á ferð. Dónaskapur, vanvirðing og vanþekking? Misskilin menning??? Hvað með skömm og aftur skömm. Er gengið út frá því hér að brjóst séu skammarleg? Viðbrögðin við berbrjósta „átakinu“ eru ekki enilega staðfesting á skömm. Væri furðulegt ef allir væru sammála þessari aðferð berbrjósta feminista. Man ekki til þess að sjá berbrjósta „littlar skottur“ í skólanum, eða hvar sem er. Hér er þeim lýst sem baráttukonum með ber brjóstin. Höfundur telur það hetjuskap að ungar konur (littlar skottur) sýni stuðning sinn í verki á þennan hátt. Hópmótmæli…hópþrýstingur…“feminísk samstaða íslenskra kvenna“ ??? Höfundur hampar stúlkum sem hópast saman hinni einu sönnu hugsjón gegn hefndarklámi. Skýr skilaboð til ungra stúlkna að sýna geirvörturnar til stuðnings kynsystra sinna. En ekki hvað? Eru ekki allar mæður sammála þessu?????
Bakvísun: Athugasemd frá ritstjórn vegna birtingar án heimildar | Knúz - femínískt vefrit
Fylgjandi hafði ég birt á vef kvennablaðsins, áður en ég vissi að ekki hafði verið gefið leyfi til birtingar ofanstandandi greinar þar, hvorki af höfunid greinarinnar, eða þeim sem standa á bak við Knúz. Því birti ég skrif mín hér líka.
Ég er sammála greinarhöfundi (Hildi Guðbjörnsdóttur), því þegar ég las grein Steinunnar Ólínu ritstjóra Kvennablaðsins, þótti mér erfitt að lesa hennar orð, og var við það að hreinlega hætta lestrinum, en hafði það nú af að klára greinina. Að mínu mati hefur hún það sem hér er verið að kalla „feðraveldis hugsun“ … sem ég verð svo að snúa við uppá hana (og Hildi) og kalla „mæðraveldis hugsun“… því ég sem faðir, þekki ekki svona meinloku hugsunarhátt frá sjálfum mér.
Nei? Fer það illa í fólk af báðum kynjum að ég sé að kalla þessa vanvita hegðun fyrir mæðraveldi? Auðvitað fer það illa í ykkur… og mig.
Þetta er ranghugsun samfélagsins, og ekki eitthvað kynja bundið. Hverjum þjónar það að skapa vantraust milli kynjanna? Feðraveldi/Mæðraveldi… þetta þjónar allavega ekki því markmiði að skapa jafnrétti byggt á gagnkvæmri virðingu. Svo mikið er víst.
Þar fyrir utan vil ég segja frá því sem ég hef upplifað. Fæddur og uppalinn á Íslandi. Flutti af landi tæplega 19 ára, og flutti til Danmerkur þegar ég var 23ja ára. Þar var ég í föstu sambandi og vandist siðum og hegðun Danska samfélagsins. Eitt sinn var systir mín (þá 19 ára) í heimsókn, og fórum við kærastan mín og systir á strönd til að njóta sólar. Þar var margt kvenfólk berbrjósta eins og gengur og gerist í Danmörku, og fólk skipti úr sundfötum í venjuleg föt með því einfaldlega að fara úr blautum flíkunum og fara í þurru fötin. Ekkert vesen eða vandamál. Þetta gerði fólk án þess að reyna að fela sig á bak við runna eða sandhóla eða annað.
Systir mín, spéhræddur Íslendingur sem hún var (aldist upp á Íslandi til 12 ára aldurs, og Í Færeyjum til 19 ára aldurs), vildi skipta frá venjulegum fötum og yfir í baðstrandar fatnað. En sökum ranghugsunar samfélaganna sem hún ólst upp í, gat hún ekki hugsað sér að hreinlega skipta um föt án þess að vera hulin öðrum. Svo hún bað sambýliskonu mína um að halda uppi handklæði í kringum hana meðan hún skipti úr fötum í baðfatnað. Sambýliskona mín hló og sagði henni fyrst að bara skipta, það væri eðlilegur hlutur. Systir mín vildi það alls ekki, svo sambýliskona mín hélt uppi handklæði fyrir hana.
Þetta varð til þess að allir (nálægir) á ströndinni störðu úr sér augun á þessa undarlegu uppákomu… einhverja manneskju sem pukraðist á bakvið handklæði að gera eitthvað undarlegt. Fólk VIRKILEGA starði og benti og undraðist á þessu. Systir minni tókst loksins að komast í sundfatnaðinn, og skildi þá að hún hefði fengið mikið minni athygli annarra strandgesta (enga athygli), ef hún hefði bara skipt um föt án þess að gera neitt mál úr því. Þetta var ekki einhver sérstök „nektar strönd“, heldur bara venjuleg baðströnd rétt sunnan við Århus.
Á þessum tíma var ég löngu kominn yfir Íslensku spéhræðsluna sem EKKI er sköpuð vegna einhvers ímyndaðs „mæðraveldis“, heldur vegna ruglaðrar samfélagshugsunar. Ísland er kalt land, og það hefur orðið til þess að fólk er venjulega dúðað inn í föt allan ársins hring. Kynslóð eftir kynslóð. Af þeim ástæðum hefur fólk ekki vanist því að sjá annað fólk bert, nema þá í skiptiklefum sundlauganna og í gufuböðum. Svosem skiljanlegt og eðlilegt… en það sem er EKKI eðlilegt, er sú staðreynd að þessi óvani við að sjá fólk bert, hefur orðið til þess að í huga fólks er nekt orðið að einhverju tabúi. ÞAÐ er vandamálið. Samfélagið hefur lokast andlega inni á einhverjum Talibanískum hugsunarhætti, og of mörgum þykir það vera hin eina heilbrigða hugsun.
Nú bý ég svo í Suður Ameríku, og hef reglulega farið í frumskóga Amazon. Þar vitja ég svo innfætt fólk, bý með þv, sef með því, veiði með því og er með þeim í öllu sem þau gera. Bæði kvenfólk og karlmenn eru ákaflega lítið klædd, hylja venjulega kynfærin, en er lang oftast bert að ofan. Stundum geta konur/stúlkur verið með hálsmen sem eru svo stór um sig, að þau hylja brjóstin, en það er nokkuð sem oftast sést þegar þær eru að „gera sig til“ fyrir veislur og álíka.
Fyrir mig er það ákaflega eðlilegt og náttúrulegt að vera innan um þetta fólk, og það eru engar hugsanir hjá mér um að stara á, káfa á eða nauðga næsta hálf-nakta kvenmanni… eða öllum. Í raun og veru er ég ekkert að taka eftir þeirra nekt, og sama gegnir um alla þá karlmenn sem í þessum litlu skógar samfélögum búa. Einnig hef ég baðað nakinn með þessu fólki… ég er rétt tæpir 2 metrar á hæð, íslendinga hvítur á hörundi, og mjög frábrugðinn innfædda fólkinu sem oftar en ekki er undir 150 cm á hæð. Þrátt fyrir þann stóra mun sem á okkur er, þá er þetta fólk ekkert að glápa á mig vegna nektarinnar þegar við höfum baðast í ánni. Auðvitað var starað á mig, flissað og hvíslað af kvenfólkinu þegar ég fyrst kom til þeirra samfélags VEGNA þess að ég var svo mikið öðruvísi, og þetta fólk hafði ekki séð hvítingja eins og mig áður… en eftir fyrsta daginn var mér tekið sem jafningja á allan hátt. Ég held að stór hluti þess hafi verið vegna þess að ég vildi ekki fá einhverja „sérmeðferð“. Fólkið vildi allt fyrir mig gera, láta mig sofa á besta staðnum, borða bestu bitana og þar fram eftir götunum, en ég gerði þeim ljóst að ég væri jafningi þeirra, og ætti ekki að meðhöndlast öðruvísi.
Meira að segja innfætt fólk í „einhverju bananalýðveldi“ í frumskógum Suður Ameríku kann betri mannasiði en Íslendingar og flestir vesturlendingar…. það segir allt sem segja þarf um stöðu samfélagsmála hins svokallaða „siðmenntaða“ heims.
Það ÞARF að slátra þessari heilögu belju Íslenska (vestræna) Talibana samfélagsins… þar sem „vissar“ manneskjur telja sig hafa rétt á að ákveða hvernig kvenfólk klæðir sig. Talibanskir menn (fyrir það mesta) í Afghanistan krefjast þess að kvenfólk beri sig ekki öðrum en eiginmönnum sínum. SAMI hugsunarháttur er í hausum þeirra Íslendinga sem eru á móti því að kvenfólk sé ekki að sýna brjóst eða maga eða rasskinnar eða bakið á sér á almannafæri. Auðvitað er hægt að þræta fyrir það… að Talíbanar séu mikið róttækari… en þetta er hegðunarmynstur sem er byggt á nákvæmlega sama grundvelli. Ívið verra finnst mér það þó vera á Íslandi, því þar ÆTTI fólk að vera þroskaðra samfélagslega séð, og einnig skal í huga haft að kvenfólk myndi ekki vera grýtt eða barið til dauða ef þær gengju um berar að ofan eða allsberar, svo lífshætta stafar ekki af berum brjóstum á Íslandi.
Því miður ætlar allt of margt fólk á Íslandi að feta í fótspor Talíbana, og með sinni heimsfrægu hræsni segir það sjálft sig vera langt yfir Talíbanskan hugsunarhátt hafið… sem það er greinilega ekki.
Læt þetta nægja í bili.
#freethenipple er gott og þarft átak. Hvort heldur það er á Íslandi eða í öðrum „siðmenntuðum“ löndum þar sem sami veiki samfélagsgalli ræður ríkjum.
Fólk á sjálft að ráða því hvort það vill bera sig eða ekki og gera það í eigin mætti og hugrekki eins og einstaklingar, en ekki fela sig bak við hjörðina.
Það er kúgun og einelti í anda Talibananna í Afganistan að beita einelti þá sem ekki vilja bera sig eins og nú ber víða við hjá unglingum eða gera lítið úr þeim eins og Trausti úr systur sinni, eða strípast um knúnir af engu nema hópþrýstingi. Að „styðja mál sitt“ með hvað Danir séu eðlilegt fólk til að hræra upp í minnimáttarkennd nýlenduþjóðarinnar er eins og að segja Afríkönum að hylja sig til að líkjast Bretum meira. Ómerkileg tegund andlegs ofbeldis/sjaðurs við gamla kúgarann.
Það er ekki og hefur ekki verið bannað á Íslandi að vera berbrjósta, það eru mannréttindi að gera það einn og sjálfur en ekki hugrekki að gera það í hópi manna, kannski hræddur um að annars tali skólasysturnar í Versló um þig eins og Trausti um systur sína. Hópþrýstingur er alltaf slæmur og af honum hlýst ekkert nema heigulsháttur. Konur sem vilja sýna hugrekki ættu að sýna nekt sína einar og óstuddar, sem sjálfstæðir einstaklingar og vitsmunaverur, en ekki sem hjarðsálir. Einstaklingar krefjast eigin réttar án þess að grípa til orðaræðu um að afkynvæða brjóst, eins og kynlíf eða kynfæri séu slæm eða ómerkileg. Einstaklingar reyna ekki að helga brjóst með að minna á ferðaveldishlutverk brjóstanna sem mjólkurkirtla. Einstaklingar leggja ekki aðra einstaklinga í einelti fyrir að vilja ekki bera sín brjóst, heldur skilja að slíkt jaðrar við nauðgun. Einstaklingar leggja eigið mark á eigin kynslóð, en brenna ekki bara brjóstahaldarann og láta taka af sér nektarmynd eins og amma gamla. Afturhvarf til kynslóðarinnar 68 er ekki framför, heldur skortur á frumkvæði, leti og hermikrákuháttur kynslóðar sem er uppiskroppa með eigin hugmyndir og þorir ekki að gera neitt nýtt.
Fúli kallinn… Nú skalt þú bara vera fúll úti í horni og vera skilningslaus eins og fúlum körlum fer best.
Danmörk er svo sannarlega ekki uppi á borði hjá mér sem land „eðlilegs fólks“ eins og þú last úr mínum orðum. Né heldur er ég að gera lítið úr systur minni. Að þú látir þvílíka vitleysu út úr þér, er kannski eðlilegt fyrir fólk sem ekki þorir/vill/getur komið fram undir eigin nafni, því ekki þarf mikið hugrekki eða skynsemi til að deila á aðra án þess að gangast við eigin nafni.
Frásögn mín af strandferðinni í Danmörku var ekki til að benda á að danskarar væru eitthvað eðlilegri en Íslendingar. Aftur á móti var viðhorf þeirra til nektar fólks á almennum vettvangi töluvert afslappaðri en gengur og gerist á Íslandi (og víðar um heim). Að þér líki illa við að heyra slík sannleiks korn, sýnir bara og sannar að þú ert afturhalds sinni og líkast til það sem fólk hefur verið að kalla fyrir „feðraveldissinna“.
Þú skrifaðir: “ Fólk á sjálft að ráða því hvort það vill bera sig eða ekki og gera það í eigin mætti og hugrekki eins og einstaklingar, en ekki fela sig bak við hjörðina.“
… og svo felur þú þig á bakvið „Fúli kallinn“, sem er jú hluti af stórri hjörð fólks sem ekki þorir að koma fram undir eigin nafni.
Þú sagðir einnig: „Afturhvarf til kynslóðarinnar 68 er ekki framför, heldur skortur á frumkvæði, leti og hermikrákuháttur kynslóðar sem er uppiskroppa með eigin hugmyndir og þorir ekki að gera neitt nýtt.“
Hvað nú ef skrefin sem stigin voru árið 69-70 fóru á vitlausa braut, sem aftur breyttu þeirri stefnu sem fólk vildi árið 68? Er það þá svo vitlaust að endurtaka 68, ef áframhaldið verður ekki það sama og í 69-70?
EIns og að skrifa bók… stundum þegar sögur eru skrifaðar, þá þróast sagan út í óhaldbært rugl, sem ekki er þess vert að halda áfram með. Flestir rithöfundar lenda í þeirri gryfju. Þá fara þeir oftast til baka, stundum fleiri kafla afturábak, og halda áfram frá þeim stað sem sagan var ekki komin í flækju, og henda gömlu útgáfunni.
Auðvitað myndir þú bara henda allri bókinni ef þú værir rithöfundur… eða bara skrifa ruglið á enda og gefa út… og enginn myndi kaupa eintak, því að þínu mati er ekki hægt að reyna að gera betur.
Þar fyrir utan, er Ísland ekki nafli alheimsins. Né heldur er hægt að búast við því að bara vegna þess að Íslenskt kvenfólk vinnur baráttu sína við fordomafulla fúla karla og aðra Talíbana á Íslandi, að kvenmenn um allan heim muni sjálfkrafa öðlast sama frelsi undir eins. Þetta er eitthvað sem mun taka þann tíma sem það mun taka… og það er hellingur af fólki eins og þér sem stendur í veginum fyrir framförum, því fúlir kallar eru ekki (ennþá) í útrýmingarhættu.
Sæl Hildur,
Sem kona, feministi og blaðakona hjá Kvennablaðinu finnst mér ég þurfa að leggja hér nokkur orð í belg. Gein þín inniheldur á köflum fullgilda gagnrýni á skrif ritstjóra Kvennablaðsins, Steinunni Ólínu Þorsteinsdóttur, sem þér reyndar láist að nefna einu sinni á nafn í textanum.
Ég verð hins vegar að gera athugasemd við niðurlagið á greininni þinni þar sem þú segir:
„Að lokum má benda á að það er ekki bara þessi pistill, heldur afstaða Kvennablaðsins til kvenfrelsis í heild sinni, sem er í algjörri mótsögn við sjálfa sig. Kvennablaðið hefur áður sakað þau sem berjast gegn vændi um forræðishyggju og hefur birt pistla til stuðnings „frelsi“ kvenna til að selja líkama sinn. Núna vill Kvennablaðið hins vegar hafa vit fyrir stelpum sem vilja sýna á sér geirvörturnar, en eru ekki að selja sig karlmönnum? Þannig að frelsi kvenna til að ráða yfir eigin líkama er í lagi þegar þær eru að selja líkamann eða nektina til að þjónusta karlmenn, en annars ekki? Þegar þær gera það fyrir sjálfa sig og engan annan, þá ber okkur skyndilega að hafa vit fyrir þeim, í anda forræðishyggju?“
Steinunn Ólína er vissulega ritstjóri Kvennablaðsins en það gerir hana ekki að „Kvennablaðinu“ eins og stillir henni upp í greininni. Steinunn skrifaði ritstjórnargrein þar sem hún lýsti sinni skoðun á #FreeTheNipple herferðinni sem tröllriðið hefur netheimum undanfarna daga.
Steinunn Ólína hefur ekki skrifað eina einustu grein um vændi, og hefur engan ásakað um forræðishyggju í því samhengi. Steinunn hefur hins vegar vissulega birt pistla til stuðnings frelsi kvenna til þess að selja líkama sinn. En það er mikil einföldun og í raun fáránlegir þöggunartilburðir að ætla að eigna Steinunni skoðanir og skrif annarra.
Það eru þær Þórdís Sveinsdóttir, fjölmiðlafræðingur og doktor í félagsfræði og pistlahöfundurinn Eva Hauksdóttir sem hafa skrifað í anda þeirrar afstöðu sem þú eignar Kvennablaðinu í heild. Ég veit ekki betur en að þær greinar innihaldi fjölda heimilda og rökfærslna fyrir þeirri persónulegu afstöðu höfunda að barátta fyrir refsivæðingu vændis án breiðrar aðkomu vændiskvennanna sjálfra feli í sér forræðishyggju. Það gerir afstöðu þeirra ekki að afstöðu Kvennablaðsins. Enda veit ég ekki betur en að Kvennablaðið hafi einnig birt andsvör við þeim greinum (t.d. grein eftir Elísabetu Ýr Atladóttur).
Ég skora á þig að slá inn leitarorðin „femínismi“ , „konur“ og „vændi“ á vef Kvennablaðsins til þess að kynna þér þau fjölbreyttu sjónarmið sem birtast á Kvennablaðinu um þessi málefni.
Ég geri athugasemd við það að með ofangreindum orðum þínum gerir þú skoðun Steinunnar að minni skoðun, og allra þeirra sem hafa fengið birtar eftir sig greinar á Kvennablaðinu. Ég geri athugasemd við það að þú smættir það fjölbreytta og víðtæka efni sem birst hefur á Kvennablaðinu um málefni kvenna niður í „birtingamynd feðraveldisins“ og segir „afstöðu blaðsins til kvenfrelsis í heild sinni í algjörri mótsögn við sjálfa sig“ vegna þess að ritstjóri Kvennablaðsins lýsti sinni skoðun á berbrystingum.
Að þessar sögur séu ekki alvarlegar eða umræðuverðar, heldur eitthvað sem eigi að hafa í skugganum, afþví ekki megi kasta ekki rýrð á „algóðu“ byltinguna“ með að ræða skuggahliðarnar hennar, það er hatur. Að gera of mikið úr þessari byltingu er að gera um leið mjög lítið úr þeim sem taka þátt í henni og gætu gert svo mikið meira en sleppa því að ganga í brjóstahaldara, það er falið kvenhatur og smásálarlegur vilji til að fórna einstaklingnum og rétti hans fyrir fjöldann. Oflof er háð, segir máltækið. Það er líka gott stjórntæki til að koma í veg fyrir alvöru byltingar og alvöru breytingar, með að láta fjöldann vera það ánægðan með sig, yfir einhverju sem lítið er og litlu breytir, að ekkert gerist í framhaldinu, nema þá eitthvað annað ófrumlegt copy/paste frá byltingum fyrri tíma, sem á öðrum stöðum og öðrum tíma kostuðu mikið hugrekki og hetjurnar sem tóku þátt lentu meira að segja í fangelsi. Þeir sem gera of mikið úr berum millistéttar menntaskólastelpum á Íslandi eru líka að gera lítið úr þeim miklu hetjum sem drýgðu alvöru hetjudáðir með að brenna sín brjóstarhöld eða sýna sig við allt öðruvísi aðstæður. Það er metnaðarlaus kynslóð sem er ánægð með sig með svo lítið. http://www.dv.is/frettir/2015/3/26/taningsstulku-stritt-fyrir-ad-vilja-ekki-bera-brjostin/
Þetta er fín grein hjá Hildi Guðbjörnsdóttur en ég er heldur ekki sammála niðurlagi hennar, sbr. comment frá Þórhildi Sunnu Ævarsdóttur hérna ofar. Mér þykir Steinunn Ólína hafa staðið sig mjög vel í að ritstýra á þann hátt að fjölbreytt sjónarmið fái að heyrast í Kvennablaðinu, þó ég sé algjörlega ósammála greininni sem hún skrifar sjálf og finnist hún að hluta til andfeminísk. Sjónarmiðið um frelsi kvenna til að selja líkama sinn eða vera staðgöngumæður eru líka femíniskar pælingar sem eiga fullan rétt á að fá að heyrast, sama hvort maður er sammála eða ekki. Kvennablaðið birtir þær sem mér finnst talsvert heilbrigðara en stundum einsleit umræðan inni á knúz.is, með fullri virðingu fyrir ritstjórninni þar. Mismunandi skrif þýða ekki að Kvennablaðið „sé í mótsögn við sjálft sig“ heldur að blaðið sé vettvangur skoðanaskipta en það er mjög hressandi og hollt fyrir umræðuna.
Það er munur á því að tala um efnisumfjöllun á miðli, eða fagleg vinnubrögð. Knúzið stendur fyrir ákveðin sjónarmið femínisma sem kenna má við interseksjonalisma og þar sem greiningaraðferðir annarrar undirskipunar í samfélaginu vegna kynþáttahyggju, nýlenduhyggju, hæfisma, císhyggju, gagnkynhneigðarhyggju og fleiri þátta eru notaðar með femínísku aðferðunum. Það eru slíkar greinar sem Knúzið vill standa fyrir og auðvitað hugnast það val ekki öllum. Þú kannt að meta efnistök Kvennablaðsins og ég kann að meta Knúzið og ekkert að því að við við veljum ólíkt lestrarefni sem stendur fyrir ólíkan smekk og skoðanir. Til þess að frelsið til að nota það, en „heilbrigði“ er kannski helst til gildishlaðið orð til þess að ég myndi nota það í þessu samhengi.
Það hvaða faglegu vinnubrögð eru síðan notuð á miðli er síðan allt önnur spurning. Á Knúzinu er vísað til hlekkja þar sem greinar birtast. Þær eru ekki teknar hráar upp að höfundinum forspurðum. Að gera það finnst mér dómgreindarleysi og léleg ritstjórn. Það er líka þess vegna sem mér líkar svona vel við Knúzið að því að ég veit að þar eru ekki notuð slík vinnubrögð.
Interseksjonalismi? Fyrir hvern eiginlega verið að skrifa? Er femínismi fyrir alla eða bara fyrir háskólamenntaða félagsfræðinga sem kunna fín orð? Er einhver í ritstjórn knúzsins sem tilheyrir einhverjum af þessum undirskipuðu hópum sem þú nefnir í upptalningunni? Er verið að skrifa fyrir þessa hópa? Er einhver í þessum hópum sem veit hvað interseksjónalismi þýðir? Hvernig eiga konur sem þurfa mest á femínisma að halda að skilja umræðuna eða að fá að taka þátt í henni þarna á knúzinu? Það er miklu lélegri ritstjórn að gera umræðuna óaðgengilega og einsleita ásamt því að sitja í fílabeinsturni gagnvart þeim sem eru ekki með -ismana á hreinu eða skrifa femíniskar greinar sem eru ekki „þóknanlegar“, heldur en að gera tæknileg mistök við birtingu á grein.
Komdu sæl Erna Ýr.
Af hverju ætti ritstjórn að ganga að því vísu að lesendur tímaritsins séu óupplýst fólk? Ef fólk ratar inn á síður knúzzins má líklega gera ráð fyrir því að það hafi áhuga á femínisma og kenningum sem honum tengjast, og því er ekkert sem mælir á móti því að nota orð sem einkenna og lýsa einni af þeim aðferðafræðum sem isminn hefur alið. Og til hvers er baráttan ef aðferðafræðin situr á hakanum? Af hverju ekki að nýta þær aðferðir sem taka mið af baráttu ólíkra hópa? Og enn frekar, hvað mælir á þóti því að kynnast nýjum hugtökum og upplifunum annarra hópa ef það nýtist til þess að skilja heiminn betur og séstaklega til þess að gera hann betri og jafnari? Afsakaðu ef þér finnst ég tala úr turni, sem er alls ekki tilgangur Knúzzins. Hér er talað til fólks sem hefur sama markmið: að ná fram kynjajafnrétti.
Í lokin vil ég endilega benda þér á greinar héðan af knúzinu sem hægt er að finna með því að slá inn bæði ´intersectionality´ :
https://knuz.wordpress.com/2014/05/05/af-mikilvaegum-og-lettvaegum-feminiskum-barattumalum/
og ´samtvinnun mismunabreyta´ sem er líklega dæmi um afkáralega þýðingu sem er þó þokkalega gegnsæ:
https://knuz.wordpress.com/2013/01/04/hvitar-og-vitlausar/
Önnur grein, þar sem reifaðar eru líkar hugmyndir sem koma málinu við,fæst með því að slá inn ´mismunabreytur´:
https://knuz.wordpress.com/2014/03/26/utskyringar-almenns-edlis-og-hrutlegs/
Kveðja,
Katrín.
Ég er með öll möguleg forréttindi sem bjóðast nema þau að vera karlmaður. Ég er menntuð og sigld og er fullfær um það að afla mér upplýsinga og þýða orð þannig að ég skilji þau. En femínismi er ekki bara fyrir mig og ykkur, femínismi er fyrir alla og *sérstaklega þá sem eru óupplýstir*. Femínismi eins og hann birtist þegar þátttakendur eru mældir upp með kunnáttu á sérfræðihugtökum, gráðum og bókum og greinum sem hafa verið lesnar og skrifaðar er óaðgengilegur. Hann breytist í þröngan heim háskólamenntaðra, vel læsra, tungumálakunnandi fræðinga. En femínisk vandamál eru hversdagsleg og bitna mest á þeim sem hafa ekki tök á að vera með í svoleiðis klúbbi vegna lakrar stöðu sinnar. Mér finnst skipta máli að gera femínisma aðgengilegan þannig að þau sem þurfa mest á honum að halda fái að vera með, geti verið með, sé leyft að vera með þó að þau þekki ekki kenningar og sérfræðihugtök og hafi ekki tök á að afla sér þeirra með góðu móti.
Auðvitað er femínismi fyrir alla! En eru ekki til allskonar femínistar líka, og þar af leiðandi allskonar femínismar? Og vandamálin þá líka margskonar? Það eru líklega til óteljandi leiðir til þess að tækla þau. Ein af þeim er farin hér á Knúzinu. Hér birtast margskonar greinar og viðhorf, baklandið er nokkuð stórt og einnig berast margar aðsendar greinar sem ritstjórn er afar kært að birta. Kannski birtist interseksjónalisminn einmitt á þessum krossgötum sem skarast í þessu tímariti, þótt þær séu ekki beint marglægar eðli málsins samkvæmt, við erum jú á Íslandi! Þannig er gerð tilraun til þess að komast til og bæta aðgengi undirskipaðra, um leið og þrædd er lína sem er laus við hverskonar forræðishyggju.
Bakvísun: Knúzannállinn 2015 | Knúz - femínískt vefrit